De grote ommekeer

'De grote ommekeer' is het tweede deel in 'De klimaatreeks' van Patrick Lagrou. Deze serie wordt op de achterflap van het boek een spin-off genoemd van 'Het dolfijnenkind' en speelt zich enkele decennia na deze reeks af. Centraal staan de kinderen van het vroegere dolfijnenkind Marijn Jansen en vooral dan diens oudste dochter Victoria. De opwarming van de aarde en de uitdagingen die dit voor de mens meebrengt, vormen de hoofdproblematiek van de boeken. Lagrou wil een jong publiek sensibiliseren voor de milieuproblematiek maar doet dit wel via spannende avonturenverhalen.
In deel 1 'De grote ramp' werden de Bahama’s, waar Marijn woont met zijn familie, getroffen door een verwoestende orkaan waardoor het leven van duizenden mensen drastisch verandert. In deel 2 komt de familie Jansen terecht in het Engelse dorpje Totnes waar een aantal milieubewuste mensen probeert om een ecologische samenleving op te bouwen. In beide delen verkent Patrick Lagrou ecologisch verantwoorde samenlevingsmodellen.
In 'De grote ramp' wordt beschreven hoe de zonderlinge oom Jacob van Victoira in de Belgische Ardennen een passiefhuis heeft gebouwd en zelf zorgt voor water, elektriciteit en voedselvoorziening (ondermeer via een pluktuin). Jacob is echter een eenzaat die zijn domein angstvallig afschermt voor indringers. Zijn systeem houdt geen stand wanneer er steeds meer ‘klimaatvluchtelingen’ opduiken op zoek naar leefbare ruimte en voedsel.
'De grote ommekeer' toont een gemeenschap die daarentegen op solidariteit en samenwerking is gebouwd. De mensen die er zich bij hebben aangesloten, bouwen aan een duurzame samenleving die gebaseerd is op recyclage, groene energie, kleinschalige en ecologische landbouw. Het project ‘Transition Town Totnes’, Transitiestad Totnes, wil de weg voorbereiden naar een nieuw tijdperk waarin veel minder petroleum wordt gebruikt en de uitstoot van koolzuurgas drastisch wordt teruggeschroefd. De ‘mensen in transitie’ verwerpen de moderne technologie daarbij niet maar maken er waar mogelijk gebruik van op een verantwoorde manier. Zo hebben ze een soort taxistop-systeem ontworpen met behulp van de ingebouwde GPS van smartphones.
Dit alles is echter niet naar de zin van enkele groot-industriëlen die enkel uit zijn op winst en absoluut niet gehinderd worden ethische principes. Hun praktijken en productiemethoden staan haaks op alle principes van Transitiestad Totnes en al gauw komt het tot een bitsig conflict tussen de twee partijen. Op deze manier brengt Lagrou voldoende spanning in het verhaal waarin ook heel wat beschrijvende en belerende passages voorkomen. Zo wordt er omstandig uit de doeken gedaan hoe op een ambachtelijke manier kaas kan worden gemaakt, goenten geweckt of op welke manier een ‘composttoilet’ werkt. Herhaaldelijk hamert Lagrou er ook op dat de moderne hoogtechnologische samenleving afstevent op een onvermijdelijke catastrofe als er niet snel en drastisch wordt ingegrepen. Dankzij de confrontatie tussen de ‘goeden’ en de ‘slechten’ zitten er voldoende spanningselementen in het verhaal en blijven de didactische passages verteerbaar.
Net zoals 'Het dolfijnenkind' is 'De klimaatreeks' bedoeld voor jongeren van twaalf à dertien jaar. Patrick Lagrou is in deze leeftijdsklasse een geliefde auteur. Dit doelpubliek stoort zich niet aan Lagrou’s stilistische tekortkomingen, zijn vaak houterige dialogen en clichématige woordgebruik, die ook in deze publicatie weer opduiken.
'De klimaatreeks' zal waarschijnlijk wel worden verder gezet. Stof voor een vervolgroman wordt in elk geval al in 'De ommekeer' aangebracht. Terwijl de vrouwelijke leden van de familie Jansen in Engeland een cursus ‘leven in transitie’ krijgen, gaan Marijn en diens vader in België op zoek naar een geschikte plaats om ook daar een gelijkaardige leefgemeenschap te stichten. Veel kans dus dat een volgend deel zich daar zal afspelen.