Het eiland in zee

De omnibus

Twee zusjes, Steffi en Nelli, worden gescheiden van hun ouders door het opkomend nazisme. Het is 1939, de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog. Terwijl hun ouders voorlopig in Wenen blijven in afwachting van een visum voor Amerika, worden de zusjes opgevangen door pleeggezinnen in Zweden, op een eiland. Al bij aankomst worden ze van elkaar gescheiden. Steffi komt terecht bij een eerder norse vrouw zonder kinderen, terwijl Nelli een warm pleeggezin vindt met meerdere kinderen. De aanpassing aan hun nieuwe omgeving verloopt voor beide meisjes heel verschillend. De omgang met onbekende mensen, nieuwe gewoontes en een andere taal vormt een grote uitdaging. Daarnaast worden thema’s als pesten, religieuze discriminatie, minderwaardigheidsgevoelens en antisemitisme op een goede manier uitgewerkt.

Het verhaal gaat verder dan enkel de ervaringen van de zusjes binnen hun pleeggezinnen en op school. De lezer krijgt ook inzicht in de houding van verschillende landen ten opzichte van vluchtelingen tijdens de oorlog, en in de gruwelijke realiteit van de concentratiekampen van de nazi’s. Met meer dan 700 pagina’s blijft dit verhaal van begin tot eind boeien. Aanvankelijk ligt de focus op het dagelijks leven van de meisjes op school en in het pleeggezin. De jaarlijkse komst van de zomergasten op het eiland krijgt veel aandacht en markeert een overgang naar een nieuwe fase in het verhaal. Een ontmoeting met een van de zomergasten leidt tot gebeurtenissen die het verhaal deels naar Gotenburg verplaatsen. Intussen schrijdt de oorlog voort, en worden de personages ouder. De eerste liefde wordt op een mooie, integere manier beschreven. Ook de verwarrende gevoelens die ontstaan wanneer je merkt dat je kansen in het leven afnemen, puur omdat je vluchteling bent, of ondanks je afkomst uit een welgestelde familie, worden treffend in kaart gebracht.

Kortom, dit boek is een aanrader voor wie meer wil begrijpen over de Tweede Wereldoorlog en de impact ervan op gewone mensen, en in het bijzonder op jonge vluchtelingen. Tegelijkertijd worden ook universele tienerthema’s als verliefdheid, onzekerheid en identiteit op een herkenbare manier verteld. Ook volwassenen zullen dit boek waarderen, al valt op dat de zinnen bewust kort zijn gehouden om het toegankelijk te maken voor jongere lezers. Misschien is dat laatste niet per se nodig want tieners kunnen best langere zinnen aan.