Een octopus heeft nul botten

Een telboek over onze verazingwekkende wereld

Dit telboek voor oudere kinderen zorgt voor gemengde gevoelens onder lezers. Sommigen zullen afhaken vanwege de uitdagende woordenschat. Al in de eerste tien zinnen stuiten kinderen op woorden zoals "gyroïde" en "epifytisch", wat wellicht naar het woordenboek doet grijpen. Anderen, echter, zullen juist de uitdaging omarmen, vooral als ze samen met ouders of leerkrachten in dit boek duiken om dingen op te zoeken. Voor liefhebbers van getallen is dit boek een waar paradijs, dat hun intuïtie voor getallen verder aanscherpt.

Ouders en leerkrachten, laat je dus niet afschrikken door enkele lastige woorden en begin gewoon voor te lezen. Vanaf de eerste pagina zal je genieten van de verrassende vormgeving. Een strakke witte pagina met een nul in de linkerbovenhoek opent het boek, gevolgd door de eenvoudige zin "NUL, helemaal alleen, is niets." Het boek begint dan aan een reis omhoog naar negen, met interessante weetjes bij elk cijfer, vaak aangevuld met nullen om nieuwe getallen te vormen. En de weetjes zelf? Die zijn ronduit fascinerend: van de meervoudige harten van een octopus tot de hoogten waarop altostratuswolken zweven, en zelfs een 3000 jaar oude boom. Verbazing is de drijvende kracht achter het werk van schrijfster Anna Richardson. In haar nawoord schrijft ze dat verwondering het onderwerp voor haar zo leuk maakt, en dat merk je ook tijdens het lezen.

Ook vertaler Diederik Jekel schreef een nawoord. Daarin heeft hij het over de nekharen van getalsliefhebbers die overeind gaan staan wanneer een getal niet klopt. Helaas vinden we ook in dit boek feiten die niet kloppen. Zo staat er dat de Dombo-octopus is gevonden op 6,4 kilometer diepte in de Marianentrog, waarbij wordt aangevuld dat die 2000 meter dieper is dan de hoogte van de Mount Everest. Gezien het weetje daarvoor aangeeft dat de abyssale zone begint op 3962 meter (in plaats van op 4 km, zoals vaak gezegd), zou ik ook verwachten dat men nauwkeuriger is met de hoogte van de Mount Everest, die 8848 meter hoog is. Omdat ik me dan afvraag of die Dombo-octopus wel degelijk op die diepte is gevonden, heb ik het opgezocht. Die blijkt op 6,9 kilometer diepte gevonden te zijn. In dat perspectief is het verschil van 2000 meter met de Mount Everest kleiner.

Steekproefsgewijs heb ik nog enkele feiten willen checken, maar helaas zijn de zoekresultaten op het wereldwijde web vaak uiteenlopend. Toch vind ik bijvoorbeeld online meer consensus dat er 300 verschillende soorten cellen in ons lichaam zouden zijn in plaats van 200 zoals het boek beweert. Maar wat je dan ook weer online kan vinden, zijn de wetenschappers die zeggen dat dit soort dingen nog niet exact geweten zijn. Maar misschien is dat dan wel de kracht van dit boek: het zet jonge geesten aan het denken over getallen en feiten, en moedigt hen aan om zelf op onderzoek uit te gaan.