Bijt!

De moeder van Jonas Nilsen (14 jaar) zit al vijf jaar in de gevangenis. Ze heeft in dronken toestand een man doodgereden. Over een maand komt ze vrij. Jonas' vader is een zuurpruim thuis en een sukkel erbuiten. Hij laat alles verloederen. Hun onvermogen om hun gevoelens te verwoorden is groot. Jonas is zwaar gedragsgestoord, hij brult en scheldt. Hij is gefixeerd op het vrouwenlichaam. Op school wordt hij gepest en nog niet min. Het gaat er onvoorstelbaar grof en brutaal aan toe en noch de leerkracht, noch de directie slagen erin om de agressie te kanaliseren. Om zijn mama te gaan bezoeken maakt Jonas zich mooi. Hoe lelijker het in zijn omgeving is, hoe meer belang hij aan zijn uiterlijk hecht. Hij draagt bijvoorbeeld graag een pak. Jonas vlucht in zijn fantasie. Hij liegt niet maar maakt alles mooier. Als hij van het nieuwe meisje in de klas een gemeende glimlach krijgt, denkt hij dat zij zijn liefje is. Hij vertelt zijn moeder dat hij een liefje heeft. Als hij het meisje met een andere jongen ziet lopen is dat de zoveelste afwijzing voor Jonas. Nadat ze moeder afgehaald hebben, gaan ze eten in een wegrestaurant. Daar neemt Jonas alle zuurkool, klimt daarna boven op de tafel en gaat janken als een hond. Jonas heeft mama een brief geschreven omdat hij de dingen niet kan verwoorden maar dat heeft niet het gewenste resultaat. Dezelfde nacht komt het brutaalste meisje uit zijn klas hem halen voor een bizar feest met veel drank en drugs. Jonas wordt weer voor schut gezet en als het meisje waarvan hij dacht dat ze zijn vriendin was hem in het publiek afwijst, slaan de stoppen helemaal door. Hij bijt zijn moeder als die hem komt halen en gaat lopen. Hij wil naar Amerika. Maar de vriend van vader komt hem zoeken en zegt: "Het is niet altijd zoals je denkt en in Amerika hebben ze geen grotere tieten dan hier, alleen meer siliconen." Dit is een hard en moeilijk boek. Het is amper te geloven dat het er in sommige Noorse scholen zo agressief en vulgair aan toe gaat. Er staan ook heel gevoelige fragmenten in, die erop wijzen dat Jonas een hypergevoelige jongen is, maar die zijn heel kort en worden haast onmiddellijk gevolgd door een uitbarsting. Bijvoorbeeld op p. 37 tijdens het bezoekuur, als moeder zich over de tafel buigt: "En het was de geur die hij niet was vergeten. Dwars door alles dat ver weg was, kwam de geur van wat ooit dichtbij was geweest. Hij wou dat het niet zo was. Misschien dat hij daarom geen kans zag de stroom van onwaarheid te stoppen. GODVERKLOTEKANKERMONGOLENSHIT." Het boek toont schrijnend waartoe achterstelling en gebrek aan communicatie kunnen leiden. Het is misschien nog meer geschikt voor hulpverleners en ouders dan voor jongeren.