De ring van Commodus

Een van de topstukken uit het Gallo-Romeins museum in Tongeren is een gouden zegelring met het portret van keizer Commodus uit het eind van de tweede eeuw na Christus. Het kleinood werd toevallig gevonden (bij het harken van een tuin) in 1998 en maakt sindsdien deel uit van de musuemcollectie. Auteur Luc Hanegreefs raakte zo geboeid door dit object dat hij er een jeugdboek over schreef dat een moordverhaal koppelt aan inzichten over het leven in Tongeren in het laatste decennium van de tweede eeuw. Hij probeerde in zijn boek een mogelijk antwoord te formuleren op de vraag hoe die ring op die bepaalde plaats kan zijn terecht gekomen.
Het hele verhaal begint wanneer Freio, een twaalfjarige jongen die met zijn mama en zus in dienst is van Clodius Drousus, op een avond een gast van zijn meester volgt. In de buurt van de stadspoorten is hij er getuige van dat die gast wordt neergeslagen. Wanneer de overvallers zijn verdwenen en Freio van dichtbij een kijkje neemt, merkt hij niet alleen dat de man dood is, maar ook dat vlakbij hem een kostbare gouden ring ligt. Freio neemt de ring mee. Hij hoopt er ooit een boot mee te kunnen kopen en schipper te worden zoals zijn overleden vader. Maar de moord - het gaat om een gezant van de keizer - blijft uiteraard niet onopgemerkt. Wie achter de misdaad zit, is helemaal niet duidelijk. Er broedt namelijk opstand in Tongeren: keizer Commodus is niet geliefd en de vertegenwoordigers van zijn gezag in de stad evenmin, maar stond de bezoekende gezant wel aan de kant van het gehate gezag? Samen met Freio en diens vriendinnetje Amma, speurt de lezer mee naar de ware toedracht van het verhaal.
Globaal gezien slaagt de auteur in zijn opzet om een historisch verantwoord detectiveverhaal te schrijven, al zijn niet alle plotwendingen overtuigend. Vooral het personage van Gaius, een leeftijdsgenoot van Freio, en diens aandeel in de ontknoping van het mysterie zijn niet echt geloofwaardig. Veel van de informatie die Freio en Amma gaandeweg verzamelen, is afkomstig van afluisterpraktijken of van toevallig opgevangen gesprekken en ook dat komt soms gekunsteld over. Uiteraard wordt de moord opgehelderd en ontlopen de schuldigen hun straf niet. De auteur heeft zijn boek met een positieve noot willen eindigen. Er is zelfs hoop voor de ongelukkige smid Tanehus die al eerder zijn jonge vrouw verloor en die  in het begin van het verhaal ook zijn zoontje moet begraven.
Alles bij elkaar is dit boek wel een aanrader voor jonge bezoekers van het Gallo-Romeinse museum. Het leven ten tijde van de Romeinse overheersing wordt op deze manier alleszins een stuk tastbaarder.