Malka Mai

1943: de Joodse arts Hanna Mai woont met haar dochters Minna (15) en Malka (7) aan de Pools-Hongaarse grens. Als de Duitsers ook hier met de deportaties beginnen, slaan ze op de vlucht. Ze willen te voet over de Karpaten, maar Malka wordt ziek en kan niet meer verder. Zwaar te moede besluit Hanna haar bij boeren achter te laten. Ze beloofden het kind zo snel mogelijk naar Boedapest te brengen. Niets is minder waar: Malka wordt ontdekt en naar Polen teruggebracht. Uit respect voor haar moeder wordt ze eerst bij Teresa ondergebracht, in een eenvoudig maar liefhebbend boerengezin. Zij hebben echter een mentaal gehandicapt zoontje, en om te vermijden dat ook hij gevaar loopt, brengen ze Malka noodgedwongen naar het getto. Daar ontwikkelt ze onvermoede krachten waardoor ze honger, kou, ziekte en eenzaamheid overleven kan. Met groot gevaar voor haar eigen leven keert haar moeder naar Polen terug en weet ze haar dochter uit het getto te halen. Fysiek heeft Malka de waanzin doorstaan, geestelijk heeft ze echter nog een hele weg te gaan. Dit boek is gebaseerd op waar gebeurde feiten. Het vertelt het afschuwelijke overlevingsverhaal van een alleenstaand joods kind in een Pools getto. Erger kan haast niet. Scène voor scène rolt dit onverkwikkelijke verhaal van menselijke verhoudingen in moeilijke tijden zich voor je af, tot in het kleinste detail, zonder dat de auteur echter een waardeoordeel velt. Niet alleen angst en verlorenheid, gruwel en egoïsme komen aan bod, maar ook hulpbereidheid en overlevingswil in een afschuwelijke tijd. De auteur registreert het onthutsende verhaal in een nuchtere tot vrij poëtische taal die nergens sentimenteel wordt. Pressler gebruikt geen ingewikkelde taal, geen moeilijke beschrijvingen. Haar heldere stijl en haar vermogen om gecompliceerde, gruwelijke situaties eenvoudig voor te stellen zonder te simplifiëren maken de grote kracht uit van dit boek. Hier vind je geen moraliserende boodschap, het verhaal op zich is boodschap genoeg. Dit is een ijzersterk, eidoch beklemmend boek, dat jongeren een beeld schetst van de gruwelen van een/de/elke oorlog. Het is dan ook niet voor niets dat het in Duitsland bekroond werd met de ‘Deutscher Bücherpreis 2002’.