De broers, Alex en Tommy, leven in een dystopische wereld. De wereldbevolking kampt al jarenlang met grote problemen. Bosbranden, overstromingen, vluchtelingenstromen, droogte ... Het houdt maar niet op! De Wereldraad is tot een conclusie gekomen: er zijn te veel mensen op aarde. De wereldbevolking moet omlaag gebracht worden. Tien miljard mensen en niet meer. Elk land krijgt een quotum opgelegd: zoveel mensen mogen er overblijven, de rest moet verdwijnen. De landen moeten zelf maar zien hoe ze hun quota halen. In sommige delen van de wereld worden er hele bevolkingsgroepen uitgeroeid om de opgelegde quota te halen. In de Euro-Unie vindt eerste minister, Julia Welting, een slim achterpoortje om het te veel aan inwoners te tolereren. Grote delen van de bevolking worden in de slinkstand gezet. Als slinker tel je maar voor de helft mee. Slinkers mogen nog in hun huizen blijven wonen, maar ze hebben geen recht meer tot het gebruik van verwarming of electriciteit. De kinderen van slinkers mogen niet langer naar school, maar werken als afvalopruimers in de stad. Winkelen kan niet meer, de staat voorziet hen van (karige) voedselpaketten. Wie in opstand komt, wordt verbannen naar een krimpkamp, een plek waar nog nooit iemand van terugkeerde. De aankomende verkiezingen worden door de slinkers met bange ogen gevolgd. Als kandidaat Foxen de nieuwe president wordt, zullen de maatregelen tegen slinkers nog veel erger worden. Hij is duidelijk tot meer bereid om de quota opgelegd door de Wereldraad te halen. Dan worden de ouders van Alex en Tommy tijdens een razzia van Foxen opgepakt. De jongens kunnen nog net vluchten. Al snel blijkt dat de arrestatie van hun ouders niets met de grote zuiveringsactie te maken heeft. Mama was een duister regeringsgeheim op het spoor. De nieuwe identiteitspapieren die klaarliggen bewijzen dat ze voorbereid waren om te vluchten. Alex en Tommy moeten nu alleen op zoek naar een veilige plek en iemand die hen kan helpen het geheim van hun moeder te ontdekken.

Marloes Morshuis laat zich voor haar jeugdboeken inspireren door prangende thema's zoals klimaatverandering, vluchtelingen en overbevolking (Borealis, De Schaduwen van Radovar, Koken voor de Keizer). De problemen die Morshuis aankaart in haar boeken zijn jammer genoeg niet helemaal fictief en als lezer komt de gedachte 'wat als ...' dan ook geregeld voorbij tijdens het lezen. Ook met Quotum tackelt Morshuis weer een erg actueel thema. In een tijd waarin de gevolgen van de klimaatopwarming steeds duidelijker worden creeërt ze een wereld waarin gedwongen quota, strafpunten, slinkers en krimpkampen de de overbevolking aan banden moeten leggen. Het akelige is dat het idee achter de slinkstand eigenlijk helemaal niet zo ondenkbaar is. Niemand kan ontkennen dat we in een maatschappij van overconsumptie leven. Wat als we die consumptie nu eens aan banden zouden leggen? Zou een mensenleven dan evenveel impact hebben? Hoe ver moet je gaan om deze impact te halveren, net als de symbolische halve maantjes op de slinkerspassen?

Het verhaal wordt beurtelings vanuit twee standpunten verteld. Als lezer zit je er meteen midden in. Er is Axel, die samen met zijn broer op de vlucht is. Een avontuur dat alvast spannend genoeg is om je aan het boek te kluisteren. Het wordt echter nog spannender door het toevoegen van een tweede verteller. Eén wiens identiteit maar gaandeweg prijs gegeven wordt. De opvallende kaft werd vorm gegeven door Megan Hoogenboom. Ze staat symbool voor een overbevolke wereld waar druppelsgewijs mannetjes vanaf vallen. De dreiging die uitgaat van de combi tussen pikzwart en bloedrood sluit perfect aan bij de inhoud.

Quotum – Project Z leg je niet zomaar naast je neer. Het is zo'n boek dat je vasthoudt en waar je regelmatig aan terugdenkt. Jammer genoeg is er tegenwoordig regelmatig aanleiding hiertoe. Laten we hopen dat er in het tweede Project een vreedzamere oplossing naar voren komt. Ik kijk er alvast naar uit (zij het met een bang hartje).