Codenaam IJsvogel

De insteek in dit verhaal is een familiestamboom die Liv samen met een klasvriendin moet maken voor het vak geschiedenis. Ze woont in Engeland samen met haar ouders. Ook haar grootmoeder Bube woont dicht bij hen maar begint te dementeren en gaat naar een verzorgingshome. Wanneer Liv het huis helpt leegmaken van haar oma ontdekt ze een koffertje met een stuk van de familiegeschiedenis afkomstig uit de Tweede Wereldoorlog met aantekeningen en namen van kinderen. Oma is afkomstig uit Nederland en werd als Joods kind, samen met haar zus Hannie, ondergebracht bij gastouders. Hun ouders werden naar de kampen gevoerd en zijn nooit teruggekomen. Afwisselend lees je in Ijsvogel de beide verhalen, het verhaal van Liv in het hier en nu, maar het grootste deel bestaat uit de dagboeken van Hannie de zus van haar oma die als puber in het verzet ging om Joodse kinderen te redden.

In de proloog krijgt de lezer al een voorsmaakje over de inhoud. Een Joods jongetje verscholen in een kast tot er iemand op de deur komt kloppen en de codenaam Ijsvogel zegt en dan meegenomen wordt naar een onderduikadres. Op het einde van het boek zal hij als één van de weinige overlevenden die levend en wel in het VK beland is, voor de ontknoping zorgen. Bovendien krijg je de geschiedenis van de ondergedoken families te horen via Hannie en Mila, de zusjes die bij een familie ondergebracht zijn in Amsterdam. Ze krijgen andere namen en verblijven er samen met nog andere kinderen. Hannie schrijft elke dag een brief naar haar ouders in haar dagboek. Ze weet dat ze hen nooit meer zal terugzien. Haar jongere zusje –de latere grootmoeder van Liv– wil haar niet betrekken in haar plannen om kinderen van de kampen te redden. De brieven laten een beeld zien van hoe verschrikkelijk de omstandigheden zijn in een vijandige stad. Vooral de NSB (Nederlandse Collaborateurs) die op Joden joegen waren even hard te vrezen als de Nazi's. Voor Hannie was er geen toekomst meer, maar voor haar zus, de grootmoeder van Liv, is het goed gekomen en hebben ze dankzij William (de verstekeling in de kast) de vlucht naar Engeland kunnen reconstrueren en kan de oma van Liv eindelijk rouwen en rust vinden.

Het boek leest heel vlot en geeft goed de beklemmende sfeer van één van de zwaarste periodes uit de menselijke geschiedenis. Wel heb ik wat meer setting gemist over hoe het eraan toeging voor de ondergedoken kinderen in het dagelijks leven in een bezette stad. In Nederland zijn veertig procent meer Joden weggevoerd dan in België, blijkt nu. Wat meer duiding en achtergrond zou voor de kinderen van vandaag toch interessanter zijn geweest.